Sarvanam in marathi –

Sarvanam in marathi: हिंदी व्याकरणात असे अनेक विषय आहेत ज्यात लहान वर्गापासून मोठ्या आणि स्पर्धात्मक परीक्षांपर्यंत प्रश्न विचारले जातात जसे की संज्ञा, सर्वनाम, क्रियाविशेषण इ. याशिवाय हिंदी व्याकरण समजणे कठीण होऊ शकते. या ब्लॉगमध्ये सर्वनामांमधील फरक सोप्या शब्दात सविस्तरपणे समजावून सांगितले आहे. (Sarvanam ke bhed in marathi) यासोबतच तुम्ही येथून मोफत वर्कशीट डाउनलोड करू शकता, त्याची लिंक खाली दिली आहे.

सर्वनाम कशाला म्हणतात? sarvanam kise kehte hai in marathi

सर्वनाम ह्या शब्दांच्या गटातील एक अन्यय आहे ज्याच्यात व्यक्ती किंवा वस्तुच्या दिशेचा किंवा संवादातील व्यक्ती किंवा वस्तुच्या निर्देशाच्या आवश्यकता असते. सर्वनाम म्हणजे निर्देशाच्या अभिप्रेत व्यक्ती किंवा वस्तुच्या विशेष नाव. उदाहरणार्थ, “तो” (he) अथवा “ती” (she) असे सर्वनाम आहेत, ज्यातल्या नाव्या किंवा व्यक्तीच्या लक्ष्यातल्या व्यक्तींच्या संदर्भात वापरले जातात.

सर्वनाम की परिभाषा | sarvanam ki paribhsha in marathi

सर्वनाम (Pronoun) हे भाषाशास्त्रातील एक वर्णमालेच्या गटातील एक अक्षराच्या शब्द आहे ज्याच्यामध्ये व्यक्ती किंवा वस्तूच्या स्थानाच्या दिशेच्या किंवा संवादातील व्यक्ती किंवा वस्तूच्या निर्देशाच्या आवश्यकता असते. सर्वनाम आपल्या वाक्यात व्यक्ती किंवा वस्तूच्या निर्देशाच्या आवश्यकतेसाठी वापरले जातात आणि यामुळे भाषेच्या संरचनेत तसे अरूप होतात की शब्द एकटे नसताना संवाद सुचले.

उदाहरणार्थ, “तो” (he), “ती” (she), “त्या” (they) अशी सर्वनामे आहेत, ज्यामध्ये व्यक्तींच्या किंवा वस्तूच्या निर्देशाच्या आवश्यकतेसाठी वापरली जातात.

सर्वनामांचे प्रकार | sarvanam ke bhed in marathi 

सर्वनामांचे विविध प्रकार आहेत. खालील आहे काही मुख्य सर्वनामांचे प्रकार:

• व्यक्तिगत सर्वनाम
• निश्चित सर्वनाम
• अनिश्चित सर्वनाम
• सापेक्ष सर्वनाम
• प्रश्नार्थक सर्वनाम
• प्रतिक्षेपी सर्वनाम

व्यक्तिगत सर्वनाम | Sarvanam in marathi –

प्रथम व्यक्ती (वक्ता), मध्यम व्यक्ती (श्रोता) आणि इतर व्यक्ती (ज्यांच्याबद्दल कोणी बोलतो) यांना संदर्भित करणारे सर्वनाम प्रथम पुरुष सर्वनाम म्हणतात. जसे: तो, ती, मी, तू, ते इ. उदाहरण: मला माहीत होते की तू उद्या घरी जाणार आहेस.

निश्चित सर्वनाम | Sarvanam in marathi –

जे सर्वनाम एखादी व्यक्ती किंवा वस्तू जवळ किंवा दूर दर्शवते त्याला निश्चित सर्वनाम म्हणतात. कारण ते सूचित करते, त्याला सूचक सर्वनाम असेही म्हणतात. जसे:

• ही माझी पेन्सिल आहे.
• हा मीनाचा पोशाख, तो सीतेचा पोशाख.
• ते घर खूप दूर आहे.

अनिश्चित सर्वनाम | Sarvanam in marathi-

जे सर्वनाम कोणतीही निश्चित व्यक्ती किंवा वस्तू दर्शवत नाही त्याला अनिश्चित सर्वनाम म्हणतात. जसे:

• बाहेर कोणीतरी आहे.
• मला काहीच मिळाले नाही.

सापेक्ष सर्वनाम | Sarvanam in marathi-

जी दोन सर्वनाम नामाच्या जागी येतात आणि संबंधाचा अर्थ व्यक्त करतात त्यांना सापेक्ष सर्वनाम म्हणतात. जसे:

• तुम्ही मागितलेली ही गाडी आहे.
• तू म्हणशील ते मी करीन.

प्रश्नार्थक सर्वनाम –

सर्वनामाचा पुढील प्रकार म्हणजे प्रश्नार्थक सर्वनाम. जे सर्वनाम प्रश्न व्यक्त करतात त्यांना प्रश्नार्थक सर्वनाम म्हणतात. जसे:

• तू कोण आहेस?
• तुला काय हवे आहे?
• तू इथे कधी आलास?

प्रतिक्षेपी सर्वनाम | Sarvanam in marathi –

सर्वनाम जे तीनही व्यक्तींमध्ये (उत्तम, मध्यम आणि इतर) स्वतःच्या असण्याची स्थिती किंवा भावना आहे; गोपनीयतेच्या लोकांना प्रतिक्षेपी सर्वनाम म्हणतात. जसे:

• तुम्ही तुमचे स्वतःचे काम करा.
• मी एकटाच गाडी साफ करीन.

Also Read: डॉ भीमराव अंबेडकर पर निबंध | Dr Babasaheb ambedkar essay in hindi

किती मूलभूत सर्वनाम आहेत?

मराठी भाषेतील मुख्य मूलभूत सर्वनामांची संख्या जरूरीसह 10 आहे. या मूलभूत सर्वनामांची एकाच वचन, द्विवचन, आणि बहुवचन आहे, त्याच्या प्रथम व्यक्तीत्वात, दुसर्‍यात व्यक्तीत्वात, आणि तिसर्‍यात व्यक्तीत्वात वापरले जाते.

खालील आहे मुख्य मूलभूत सर्वनामांची संख्या:

प्रथम व्यक्तीत्व (Singular) सर्वनाम:

मी (I)
माझ्या (My)
माझ्याकडून (Mine)

दुसर्‍या व्यक्तीत्व (Singular) सर्वनाम:

तू (You)
तुझ्या (Your)
तुझ्याकडून (Yours)

तिसर्‍याव्यक्तीत्व (Singular) सर्वनाम:

तो (He)
त्याच्या (His)
त्याच्याकडून (His)

प्रथम व्यक्तीत्व (Plural) सर्वनाम:

आम्ही (We)
आमच्या (Our)
आमच्याकडून (Ours)

दुसर्‍याव्यक्तीत्व (Plural) सर्वनाम:

तुम्ही (You all)
तुमच्या (Your)
तुमच्याकडून (Yours)

तिसर्‍याव्यक्तीत्व (Plural) सर्वनाम:

त्या (They)
त्याच्या (Their)
त्याच्याकडून (Theirs)

सर्वनामांची उदाहरणे | sarvanam udaharan in marathi

प्रथम व्यक्तीत्व (Singular) सर्वनाम:

माझ्या नावचं सुन्दर आहे. (My name is beautiful.)
मी आपल्या साथी आहे. (I am your friend.)
हा पुस्तकचं म्हणजे माझ्याचं आहे. (This book is mine.)

दुसर्‍या व्यक्तीत्व (Singular) सर्वनाम:

तुझ्याचं घर आपल्याकडे किती आहे? (How big is your house?)
तू आज खुप आनंदाने दिलास. (You made me very happy.)
तुझ्याचं काम तुझ्याच्या हातात आहे. (The work is in your hands.)

तिसर्‍याव्यक्तीत्व (Singular) सर्वनाम:

तो माझ्या वाड्यात आहे. (He is at my house.)
त्याचं नाव प्रतिक आहे. (His name is Pratik.)
त्याच्या विचारात वेगवेगळ्या मते आहेत. (In his mind, there are different opinions.)

प्रथम व्यक्तीत्व (Plural) सर्वनाम:

आम्ही सहकार्यात आहोत. (We are collaborating.)
आमच्या विद्यापीठाच्या पुस्तकींमध्ये आपल्याला अभ्यास करावयाचं आहे. (In our university books, you have to practice.)
हे घर आमचं आहे. (This house is ours.)

दुसर्‍याव्यक्तीत्व (Plural) सर्वनाम:

तुम्ही सर्व कसे आहात? (How are you all?)
तुमच्याकडून आपला सहाय्य काहीही गरजेचं आहे का? (Do you have anything we need?)
तुमच्या वर्षगुण किती आहेत? (What are your annual earnings?)

तिसर्‍याव्यक्तीत्व (Plural) सर्वनाम:

त्या विद्यार्थ्यांना उच्च शिक्षा मिळाली. (They got higher education.)
त्याच्यावर आपल्याला विश्वास आहे. (We trust them.)
त्याच्याकडून त्याचं जवळचं आहे. (He has what he needs.)

आपल्याला हे उदाहरणे सर्वनामांच्या वापराच्या संदर्भात मदतीले शकतील.

निष्कर्ष –

सर्वनाम (Pronoun) ह्या भाषांतर गतिविद्यमान व्यक्ती किंवा वस्तूच्या स्थान, संदर्भ, किंवा संवादातील व्यक्ती किंवा वस्तूच्या निर्देशाच्या आवश्यकतेसाठी वापरलेल्या शब्दाची एक वर्णमालेच्या गटातील एक अक्षराच्या शब्दे आहे. सर्वनामे वाक्याच्या संरचनेत महत्त्वाच्या घटक आहेत, कारण त्यामुळे वाक्यातल्या व्यक्ती किंवा वस्तूच्या निर्देशाच्या आवश्यकतेसाठी शब्दच्या पुनर्वापराच्या आवश्यकता नसताना संवाद सुचला जातो. त्यामुळे, सर्वनामे भाषेच्या संरचनेत आणि संवादात्मक प्रक्रियेत अत्यंत महत्त्वाच्या आहे.

Read More About सर्वनाम व सर्वनामाचे प्रकार-मराठी व्याकरण